Grudziądz (niem. Graudenz, łac. Graudensis, ros. Грудзёндз) – miasto na
prawach powiatu w województwie kujawsko-pomorskim nad Wisłą. W latach
1975-1998 miasto leżało w administracyjnych granicach województwa
toruńskiego. Liczba mieszkańców miasta wynosi 99090 co daje mu 4. miejsce
pod względem wielkości w województwie i 40. miejsce w Polsce. Miasto ciągnie
się w kierunku południkowym ponad 12,5 km, w kierunku równoleżnikowym tylko
6,2 km. Na południe od ujścia Osy wznosi się Kępa Forteczna (86,1 m n.p.m.),
zaś na południe od niej - Kępa Strzemięcińska (79,3 m n.p.m.)
Grudziądz leży na 835 kilometrze biegu Wisły. Szerokość koryta rzeki w
obrębie miasta wynosi od 320 do 500 m, a spadek rzeki - 0,18%. Głębokość
koryta dochodzi do 9 m.
Grudziądz jest "stolicą" regionu zamieszkałego przez ok. 250 tys.
mieszkańców. Region obejmuje swoim zasięgiem środkową
część Pomorza Nadwiślańskiego. W Grudziądzu ma siedzibę Starostwo Powiatowe,
natomiast jako miasto wydzielone wypełnia zadania powiatu grodzkiego.
Najbliżej położone miasta to: Kwidzyn, Chełmno, Jabłonowo Pomorskie, Łasin,
Nowe nad Wisłą, Świecie nad Wisłą, oraz Wąbrzeźno. Laskowice Pomorskie,
leżące za Wisłą są najbliższym dużym węzłem kolejowym. 17 października 2008
zostanie oddany do użytku odcinek autostrady A1 ze Swarożyna do podgrudziądzkich
Nowych Marz, co usprawni komunikację w kierunku Trójmiasta.
W 2006 roku rozpoczęły się dwie największe inwestycje drogowe w regionie:
budowa autostrady A1, która w etapie pierwszym połączy Nowe Marzy pod
Grudziądzem z Trójmiastem na północy, w drugim z Toruniem a następne z
przejściem drogowym z Czechami lub Słowacją;
budowa pierwszej obwodnicy Grudziądza, która umożliwi wyprowadzenie ruchu
tranzytowego