|
Najstarsze ślady bytności człowieka na tym terenie sięgają okresu późnego
paleolitu, ok. 8 000 lat p.n.e.
Ks. Stanisław Kujot dość dokładnie opisuje chrześcijańskie początki
Grudziądza (oraz nazwę miejscowości) na podstawie analizy istniejących po
dziś dzień dokumentów: "[...]... Tak samo się rzecz miała z ziemią
chełmińską, która do Mazowsza należała i z nim razem w pierwszej połowie
rządów Bolesława Chrobrego do państwa polskiego weszła. Mazowsze
przedwiślanskie należało do Polski już za Mieszka I. Stosunek zaś ten
zależności obu ziemi do Polski nie był przejściowy tylko, lecz trwały, bo
zastajemy go jeszcze za Bolesława Śmiałego, kiedy tenże około r. 1065
zamierzając jakieś nowe biskupstwo założyć, prócz innych grodów mu także
Grudziądz – Grudenczh – , a w Chełmnie – in Culmine – każdy dziewiąty targ,
to jest dochody książęce z niego, i opłatę z karczem – nonum forum cum
tabernario – , wreszcie wszystkie przewozy przez Wisłę od ujścia Bzury aż po
morze – transitus omnes per Wyslam a Camen usque ad marę – wyznaczył." W.
Kętrzyński domyśla się, że darowizny te dla biskupstwa płockiego
przeznaczone były. Nie było zaś przykładu, by chrześcijański książę ziemię
jakąś z samodzielności wyzuł, a przy pogaństwie zostawił, owszem za
podbiciem szło z powszechnego zwyczaju nawracanie. Choć tedy pisane źródła,
których w kraju współczesnych albo blisko czesnych brak zupełnie, o sprawie
tej tak ważnej milczą, wniosek sam się nasuwa, że i Piastowie chrześcijańscy
na dolnym powiślu, o ile ono do państwa ich należało, tak samo sobie
postąpili...[...]
Miasto zostało założone w roku 1291 na prawie chełmińskim. W dawnych
tekstach występuje pod różnymi określeniami: Grudenc, Grudencz, Grawdencz,
Graudentum, Grudentz, Grudenz, Graudenz. Badacze od wielu lat spierają się o
etymologiczne znaczenie nazwy. Część z nich wskazuje, iż nazwa pochodzi od
wyrazu gród, inni twierdzą, że od grudzistej ziemi, bogato występującej na
tym terenie. Jeszcze inni uważają, iż jest ona pochodzenia pruskiego, co
związane było z przenikaniem na linię Wisły żywiołu pruskiego
|
